Trong thời gian qua, cơ chế một cửa, một cửa liên thông đã góp phần làm thay đổi một bước mối quan hệ giữa chính quyền và người dân, tổ chức theo hướng hành chính phục vụ, tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp khi đến giao dịch với cơ quan hành chính, giảm được tình trạng công dân, tổ chức phải đi lại nhiều lần, gặp nhiều cơ quan, nhiều cấp hành chính để giải quyết công việc. Thông qua đó, tạo điều kiện để chính quyền gần dân hơn, chống tệ quan liêu, hách dịch, cửa quyền trong đội ngũ cán bộ, công chức. Việc triển khai cơ chế một cửa, cơ chế một cửa liên thông gắn liền với đơn giản hóa thủ tục hành chính, cải cách phương thức làm việc của cơ quan hành chính đã nâng cao tính chuyên nghiệp, hiệu quả hoạt động của các cấp chính quyền địa phương. Để nâng cao chất lượng thực hiện cơ chế một cửa, cơ chế một cửa liên thông, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của người dân, doanh nghiệp, ngày 25 tháng 3 năm 2015, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 09/2015/QĐ-TTg thay thế Quyết định số 93/2007/TTg ngày 22 tháng 6 năm 2007 về Quy chế thực hiện cơ chế một cửa, cơ chế một cửa liên thông tại cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương.

Dưới đây là những điểm mới của Quyết định số 09/2015/QĐ-TTg so Quyết định số 93/2007/TTg  ngày 22/6/2007 của Thủ tướng Chính phủ về Quy chế thực hiện cơ chế một cửa, cơ chế một cửa liên thông tại cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương.  

1. Quyết định số 09/QĐ-TTg làm rõ khái niệm cơ chế một cửa, cơ chế một cửa liên thông; bổ sung khái niệm về Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả, Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả hiện đại;

2. Các nguyên tắc thực hiện cơ chế một cửa, cơ chế một cửa liên thông bổ sung thêm 2 điểm mới là: Việc yêu cầu bổ sung hồ sơ chỉ thực hiện không quá một lần trong suốt quá trình giải quyết hồ sơ tại một cơ quan chuyên môn; Việc thu phí phí, lệ phí của cá nhân, tổ chức được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật.

3. Quy định về cơ chế một cửa liên thông được thực hiện trong giải quyết thủ tục hành chính thuộc 5 lĩnh vực: Đầu tư, đất đai, đăng ký kinh doanh, cấp giấy phép xây dựng, tư pháp và các lĩnh vực khác tùy vào điều kiện của từng địa phương.

4. Bổ sung quy trình thực hiện cơ chế một cửa, cơ chế một cửa liên thông cụ thể như sau:

* Về quy trình thực hiện cơ chế một cửa gồm 4 bước:

a. Bước tiếp nhận hồ sơ:

Có quy định nộp hồ sơ qua dịch vụ bưu chính, nộp hồ sơ trực tuyến;

Quy định bốn biểu mẫu chung là: Phiếu hướng dẫn hoàn thiện hồ sơ; Sổ theo dõi hồ sơ và hẹn trả kết quả; phiếu kiểm soát quá trình giải quyết hồ sơ.

Quy định thêm trường hợp công chức tiếp nhận hồ sơ tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả được phân công giải quyết hồ sơ.

b. Bước chuyển hồ sơ:

Sau khi tiếp nhận hồ sơ theo quy định, công chức lập phiếu kiểm soát quá trình giải quyết hồ sơ;

Chuyển hồ sơ và phiếu kiểm soát quá trình giải quyết hồ sơ cho cơ quan, tổ chức liên quan giải quyết;

Quy định phiếu kiểm soát quá trình giải quyết hồ sơ được chuyển theo hồ sơ và lưu tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả.

c. Bước giải quyết hồ sơ:

Trường hợp không quy định phải thẩm tra, xác minh hồ sơ;

Trường hợp có quy định phải thẩm tra, xác minh hồ sơ;

Quy định đối với các hồ sơ sau khi thẩm định không đủ điều kiện giải quyết;

Quy định đối với các hồ sơ quá hạn giải quyết.

d. Bước trả kết quả giải quyết hồ sơ:

Các hồ sơ đã giải quyết xong (có quy định trả hồ sơ qua dịch vụ bưu chính);

Đối với hồ sơ chưa đủ điều kiện giải quyết (yêu cầu có văn bản xin lỗi của Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả nếu là lỗi của công chức khi tiếp nhận hồ sơ);

Đối với hồ sơ không giải quyết;

Đối với hồ sơ quá hạn giải quyết (yêu cầu có văn bản xin lỗi của cơ quan, đơn vị làm quá hạn giải quyết hồ sơ);

Đối với hồ sơ giải quyết xong trước thời hạn trả kết quả;

Trường hợp cá nhân, tổ chức chưa đến nhận hồ sơ theo giấy tiếp nhận hồ sơ và hẹn trả kết quả.

5. Về quy trình thực hiện cơ chế một cửa liên thông:

Có hai loại hình liên thông: Liên thông giữa các cơ quan hành chính nhà nước cùng cấp (có 4 trường hợp); Liên thông giữa các cơ quan hành chính nhà nước các cấp (có 4 trường hợp)

Quy trình liên thông qua 4 bước: Tiếp nhận hồ sơ; chuyển hồ sơ; giải quyết hồ sơ trong đó quy định phối hợp giải quyết hồ sơ, trường hợp hồ sơ chưa đủ điều kiện giải quyết, trường hợp hồ sơ không đủ điều kiện giải quyết, trường hợp hồ sơ quá hạn giải quyết; trả kết quả giải quyết hồ sơ.

6. Về Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả:

Bổ sung thêm trang thiết bị của Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả hiện đại (có phần cứng của hạ tầng công nghệ thông tin và các thiết bị chuyên dụng theo quy định; có đủ điều kiện để thực hiện dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, 4; áp dụng phầm mềm Một cửa điện tử theo quy định);

Quy định về yêu cầu, trách nhiệm, quyền lợi và quản lý công chức làm việc tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả.

7. Về trách nhiệm triển khai cơ chế một cửa, cơ chế một cửa liên thông:

Quy định rõ trách nhiệm của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ; trách nhiệm của UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và trách nhiệm của các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh, UBND cấp xã.

8. Về kinh phí thực hiện và khen thưởng kỷ luật:

Quy định UBND cấp tỉnh có trách nhiệm bố trí kinh phí thực hiện cơ chế một cửa, cơ chế một cửa liên thông theo dự toán ngân sách của địa phương theo quy định của Luật ngân sách nhà nước và văn bản hướng dẫn thi hành.

9. Về điều khoản thi hành: Bổ sung thêm điều khoản chuyển tiếp gồm có nội dung:

Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định hình thức triển khai phù hợp, bảo đảm hiệu quả trong việc thực hiện cơ chế một cửa, cơ chế một cửa liên thông tại các huyện đảo, các xã thuộc vùng đặc biệt khó khăn, xã biên giới và các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh có ít giao dịch của tổ chức, cá nhân với cơ quan hành chính nhà nước.

Đối với các xã thuộc vùng khó khăn, đặc biệt khó khăn, xã biên giới có Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả chưa đủ diện tích quy định của Quy chế thì phải đảm bảo đủ diện tích quy định khi cải tạo, xây mới Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả.

Trên đây là những điểm mới của Quyết định số 09/2015/QĐ-TTg so với Quyết định số 93/2007/TTg  ngày 22/6/2007 của Thủ tướng Chính phủ về Quy chế thực hiện cơ chế một cửa, cơ chế một cửa liên thông tại cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương./.